فرش های سلطنتی پادشاهان ایران آیا واقعیت دارد ؟ با ما در پرشین بافت تولید کننده بهترین نخ و نقشه فرش دستبافت تا گوشه ایی از فرهنگ خاص فرش دستبافت ایرانی را ورق بزنیم .
فرشهای سلطنتی پادشاهان ایران به عنوان یکی از زیباترین و گرانترین فرشهای جهان شناخته میشوند. این فرشها که به عنوان یکی از نمادهای قدرت و ثروت در دوران پادشاهی ایران محسوب میشوند، به مناسبت جشنها و مراسم رسمی و همچنین به عنوان هدیه به حکام و سفرا از سوی پادشاهان ایران تولید میشدند. در طول تاریخ، پادشاهان ایران از جمله پادشاهان ساسانی، سلجوقی، عباسی، صفوی و قاجار از فرشهای سلطنتی بهرهبرداری میکردند.
فرشهای سلطنتی پادشاهان ایران معمولاً از مواد با کیفیت بالا، مانند ابریشم، پشم و نخهای ارزشمند تهیه میشدند و به وسیله هنرمندان برجسته و با توجه به سلیقهها و سبکهای هنری زمان خود، بافته میشدند. طرحهای این فرشها به طور عمده شامل تصاویر از مناظر طبیعی، حیوانات، گلها، شکوفهها، پرندگان، شکار و صحنههای اسطورهای و تاریخی بوده است. همچنین، استفاده از رنگهای زیبا و جذاب نیز از جمله ویژگیهای برجسته فرشهای سلطنتی پادشاهان ایران است.
به عنوان مثال، فرش آرامگاه ملکانه در دوران ساسانی، فرش اردبیل در دوران صفوی، و فرش تخت جمشید در دوران اخیر قاجار به عنوان برخی از معروفترین فرشهای سلطنتی ایران مطرح هستند .
تاریخچه فرش دستبافت در دوره هخامنشیان
در دوره هخامنشیان، که از حدود سده ۶ پیش از میلاد تا سده ۴ پیش از میلاد در ایران برپا بود، فرش دستبافت یکی از صنایع دستی و هنرهای بسیار مهم و برجسته بود. تاریخچه فرش دستبافت در این دوره به عنوان یکی از باستانیترین و شاهکارهای هنری ایران به حساب میآید.
باستانشناسی و کاوشهای انجام شده نشان میدهد که هنر دستبافت فرش در ایران به زمانهای پیش از هخامنشیان، به ویژه در دوران ایلامیان (حدود ۲۷۰۰ تا ۱۶۰۰ پیش از میلاد) برمیگردد. در این دوران، از فرشهای پشمی برای پوشش کف خانهها و استفاده در مراسم مذهبی و اجتماعی استفاده میشد.
با ورود هخامنشیان به صحنه تاریخ، این هنر به اوج خود رسید. پادشاهان هخامنشی، به ویژه داریوش بزرگ (۵۲۱-۴۸۵ پیش از میلاد) و کوروش بزرگ (۵۵۰-۵۲۹ پیش از میلاد)، فرشهای بزرگ و عظیمی را برای تزئین قصرها، معابد و محلات خود به کار گرفتند. این فرشها اغلب تصاویری از صحنههای جنگی، مراسم مذهبی، حیوانات و نمادهای پادشاهی را به تصویر میکشیدند.
فرشهای هخامنشی به روشهای پیچیده و با کیفیت بالا بافته میشدند. از جمله روشهای استفاده شده در این فرشها، بافت باگنج، که نوعی بافت مجزا و منحصربهفرد بود و امکان استفاده از رنگهای مختلف را فراهم میکرد.
تاریخچه فرش دستبافت در دوره اشکانیان
در دوره اشکانیان، که از حدود سده ۳ پیش از میلاد تا سده ۷ میلادی در ایران برپا بود، هنر فرش دستبافت به عنوان یکی از هنرهای مهم و برجسته ایران به توسعه و شکوفایی خود ادامه داد. تاریخچه فرش دستبافت در این دوره نشاندهنده تولید فرشهای با کیفیت بالا با موضوعات متنوع و الگوهای زیبا است.
در دوره اشکانیان، هنر فرش دستبافت به عنوان یکی از صنایع دستی مهم و با ارزش در ایران شناخته شده بود. اشکانیان، اغلب در اعمار و شهرهای بزرگ و مراکز فرهنگی خود، فرشهای با کیفیت بالا را برای تزئین اماکن عمومی، قصرها، معابد و محلات خود به کار میبردند. این فرشها به عنوان یکی از عوامل نمایش قدرت و ثروت اشکانیان به شمار میرفتند.
فرشهای دوره اشکانیان از الگوها، نقشها و طرحهای متنوعی استفاده میکردند. از جمله موضوعات رایج در این فرشها میتوان به تصاویر از حیوانات، پرندگان، مراحل شکار و دامداری، نقوش هندسی و گلها و برگها اشاره کرد. رنگهای زنگار و زننده در این فرشها استفاده میشد و بافتهای پیچیدهای نیز در طرحها بهکار گرفته میشد.
فرشهای دوره اشکانیان از مواد با کیفیت بالا و رنگهای طبیعی تهیه میشدند و با استفاده از تکنیکهای پیچیده و بافتهای مختلف، تولید میشدند. این فرشها نشاندهنده توانایی بالای هنرمندان آن دوره است .
تاریخچه فرش دستبافت دوره ساسانی
دوره ساسانی بین سده ۳ تا ۷ میلادی در ایران بود که هنر فرش دستبافت در این دوره به اوج خود رسید. فرشهای دستبافت ساسانی به دلیل کیفیت و زیباییشان شهرت جهانی پیدا کردند و به عنوان یکی از بهترین نمونههای هنر دستی در جهان شناخته شدند.
فرشهای دستبافت ساسانی معمولاً در ابعاد بزرگ تولید میشدند و با الگوهای پیچیده و شگفتانگیز تزئین شده بودند. طرحهای این فرشها عمدتاً مربوط به تصاویر جنگ، شکار، حیوانات و پرندگان، گلها و برگها، خاتمیکاری و هندسیها بودند. استفاده از رنگهای زنگاری، سبز، قرمز و زرد در فرشهای ساسانی رایج بود.
در این دوره، هنرمندان فرش دستبافت ساسانی با استفاده از پشم و ابریشم به نرمی و لطافت خاصی در بافت فرشهایشان دست یافتند. استفاده از فنون مختلفی مانند بافت نخی، دوزندگی، مجسمهسازی، خاتمیکاری و تراش سنگ در فرشهای ساسانی نیز مشاهده میشد.
فرشهای دستبافت ساسانی برای تزئین اماکن عمومی و بناهای مذهبی به کار میرفتند. این فرشها به دلیل زیبایی و کیفیت بالایشان، به عنوان یکی از نمادهای فرهنگی و هنری ایران در قرنهای بعد از سقوط امپراتوری ساسانی به نمایش گذاشته شدند و تاثیر گذار بودند.
فرش دستبافت به عنوان یک هنر دستی بسیار ارزشمند و با ارتباط نزدیک با فرهنگ و تاریخ یک کشور، در دوره پیش از اسلام نیز برای پادشاهان ایران اهمیت زیادی داشته است. در این دورهها، فرش دستبافت به عنوان یک عنصر نمادین، هنری و عملکردی به کار میرفته و در جوامع ایرانی نقشهای متعددی داشته است. در ادامه به برخی از اهمیتهای فرش دستبافت برای پادشاهان ایران پیش از اسلام اشاره میشود:
نماد قدرت و رفاه: استفاده از فرشهای دستبافت با الگوها و رنگهای زیبا و با کیفیت بالا، نشان از قدرت، بزرگواری و رفاه اقتصادی پادشاهان ایران بود. این فرشها به عنوان یک نماد اجتماعی و اقتصادی مورد توجه قرار میگرفتند و برای نمایش ثروت و عزت ملکی به کار میرفتند.
تزئین اماکن مذهبی و پادشاهی: فرشهای دستبافت در اماکن مذهبی و پادشاهی مورد استفاده قرار میگرفتند و به عنوان یک عنصر تزئینی مهم در این اماکن مورد استفاده قرار میگرفتند. این فرشها با الگوها و طرحهای مختلف به عنوان یکی از نمادهای هنری و فرهنگی در این اماکن استفاده میشدند.
هدیه به سفرهای دیپلماتیک: فرشهای دستبافت به عنوان یکی از هدایای بسیار مقبول در سفرهای دیپلماتیک و بینالمللی بودند. این فرشها با طرحها و طراحیهای خاص خود،